در گفت وگو با بازاری عنوان شد
بررسی سرنوشت طرح های كلان ملی معاونت علمی
رئیس مركز طرح های كلان ملی معاونت علمی وفناوری ریاست جمهوری با اشاره به سرنوشت بعضی از طرح های كلان اظهار داشت: اجرای طرح تورین ملی پژوهشگاه دانش های بنیادی به سبب سرمایه گذاری عظیم با كندی در حال اجراست و در زمینه تولید رادیوداروها قرارداد جدیدی به امضا رسیده است، علاوه بر آن در زمینه زباله سوزها نیز مذاكراتی انجام شده؛ ولی به سبب سرمایه گذاری های زیادی كه می طلبد، این مذاكرات تابحال به انعقاد قرار نرسیده است.
دکتر محمدحسین بهشتی در گفت و گو با ایسنا، درباب روند تعریف طرح های کلان ملی در معاونت علمی با اعلان اینکه ممکنست طرحی عنوان "کلان ملی" به آن اطلاق شود و در بعضی مواقع طرح در تقسیم بندی طرح های "توسعه فناوری" قرار گیرد، اضافه کرد: از آنجایی که معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری متولی توسعه فناوری در کشور است، بدین جهت سیاست های این معاونت تکیه بر توسعه فناوری های مورد نیاز کشور و فناوری های گلوگاهی است و بر این اساس فناوری هایی که نیاز جدی کشور است و بخواهیم با دانش فنی داخلی بومی سازی نماییم، در اولویت کاری ما قرار می گیرد.
بهشتی با تاکید بر اینکه طرح هایی که در این مرکز برای حمایت مورد تایید قرار می گیرد، طرح های بار اولی هستند که برای نخستین بار در کشور تولید می شوند، تصریح کرد: علاوه بر آن حمایت های ما شامل فاز تحقیقاتی طرح ها نمی گردد و جزو ماموریت های وزارتخانه های علوم، تحقیقات و فناوری و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی است؛ بدین جهت این معاونت وارد این حیطه نخواهد شد و حوزه ماموریت های ما عرصه های توسعه فناوری و رسیدن به محصول است.
رئیس مرکز طرح های کلان ملی فناوری، افزود: هر محصولی دارای فاز تحقیقاتی است که بعد از انجام آن طرح وارد ساخت نمونه اولیه می شود و پس از آن محصول در مقیاس پایلوت تولید خواهد شد. در فاز پایلوت محصول در تیراژ انبوه تولید نخواهد شد. بلکه در این فاز مقیاس تولید و آزمایش های لازم برای دریافت تاییدیه های لازم انجام می شود. ستاندن تاییدیه ها به منزله در اختیار داشتن دانش فنی تولید است و ادامه این مسیر منجر به تولید انبوه متناسب با نیاز کشور خواهد شد و ورود ما به طرح های فناوارنه در این فاز است.
بگفته وی محصولاتی که به TRL (سطح فناوری) ۳ تا ۴ رسیده باشند، در صورت دارا بودن شرایط خاص، مورد حمایت معاونت علمی قرار خواهند گرفت تا این محصول به TRL ۷ برسد.
رئیس مرکز طرح های کلان ملی فناوری با اشاره به فاز تولید انبوه محصولات دانش بنیان، اشاره کرد: برای فاز تولید انبوه محصولات دانش بنیان راهکارهای ویژه ای دیده شده است؛ چون این محصولات، محصولاتی هستند که از فناوری پیچیده ای برخوردار می باشند و لازم است در سامانه دانش بنیان ثبت شوند و برای تولید انبوه به صندوق نوآوری و شکوفایی و یا توسعه معرفی خواهند شد تا بتوانند سرمایه لازم را برای تولید انبوه کسب کنند.
وی با تاکید بر اینکه طرح های معرفی شده به این دفتر باید در چارچوب شرکتت های دانش بنیان باشند، افزود: هدف اصلی ما از پشتیبانی از طرح های فناورانه، تجاری سازی است، ضمن آنکه تمرکز ما بر شرکت های دانش بنیان است؛ بدین جهت حتی اگر استاد دانشگاهی محصولی را تا TRL ۳ و ۴ داشته باشد، در دستور کار ما قرار نخواهد گرفت؛ چونکه کلیه مجریان طرح های مورد تایید ما در چارچوب شرکت هستند.
رئیس مرکز طرح های کلان ملی، اظهار نمود: مجریان طرح ها در چارچوب شرکت ها فعالیت دارند، ولی ضرورتی ندارد که این شرکت ها دانش بنیان باشند و تنها شرط باید فناوری ای را تولید کنند که برای نخستین بار و جزو اولویت های کشور باشد.
کارفرمایان؛ رویکرد اصلی تعریف طرح های کلان
بهشتی با اشاره به اهمیت حضور کارفرمایان در اجرای طرح های کلان، توضیح داد: سوال اصلی در اجرای طرح های کلان این است که بهره بردار طرح چه کسانی هستند. در مورد بعضی از محصولات مانند داروها و واکسن ها مجری و بهره برداران مشخص هستند؛ ولی بعضی از محصولات مانند دستگاه شتابدهنده خطی و سنگ شکن قرار نیست در بازار باشند، بلکه خریداران آنها مراکز درمانی و بیمارستان ها هستند.
وی افزود: مجریان طرح چنین محصولاتی لازم است برای دریافت حمایت با نهادها و دستگاه های بهره بردار مذاکره کنند تا بهره برداران نیز در اجرای آن سهمی داشته باشند و قسمتی از هزینه های تولید را پرداخت کنند.
بگفته این مقام مسوول، این اقدام سبب بررسی بخش های فنی دستگاه و دریافت تاییدیه خواهد شد؛ بدین جهت در اجرای این طرح ها عموما بهره برداران حضور دارند و قراردادهای سه جانبه میان معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، مجری طرح و بهره بردار امضا می شود.
بهشتی با تاکید بر اینکه بر این اساس هزینه های اجرای طرح ها غالبا از طرف این سه طرف قرارداد تامین می شود، اظهار داشت: سهم اعتباراتی که هر یک از جانب های قرارداد پرداخت می کند، بستگی به حجم طرح ها دارد؛ ولی در طرح هایی که به سرمایه گذاری های زیادی نیاز است، سهم معاونت علمی پایین می آید، چون اعتبارات ما محدود است.
بهشتی افزود: بر طبق این روند، در سال ۱۳۹۸، تعداد ۵۱ طرح قرارداد را به ارزش ۴۱۶ میلیارد تومان منعقد کردیم و از این مقدار ۱۲۰ میلیارد تومان آن (۳۵ درصد ارزش قراردادها) سهم معاونت علمی بوده که پرداخت کرده است و مابقی آنرا مجری و بهره بردار و یا سرمایه گذار تعهد کردند.
وی با اعلان اینکه این مدلی است که ما برای اجرای طرح های کلان تعریف کرده ایم، تصریح کرد: موضوعات طرح های کلان نیز به دو شیوه مورد پذیرش قرار می گیرند. یک شیوه آن پیشنهاد موضوع از طرف شرکت ها ارائه می شود و بعد از بررسی برمبنای شاخص هایی طرح های پیشنهادی مورد تایید قرار می گیرند و گاهی اوقات برمبنای نیازهای کشور و با هماهنگی هایی که با دستگاه های مختلف داریم، طرح هایی تعریف می شوند و با انتشار فراخوانی شرکت ها را دعوت به همکاری می نماییم.
وی نمونه این همکاری را در لزوم تولید بذر دانست و اشاره کرد: ما مشاهده کردیم که عمده بذور گوجه و خیار که در گلخانه ها کشت می شوند، وارداتی هستند و اگر این بذور به کشور وارد نشود، با مشکلاتی مواجه می شویم؛ بدین جهت با انتشار فراخوانی از شرکت ها دعوت به همکاری می نماییم.
بهشتی با اعلان اینکه شرکت های توانمند در حوزه های فراخوان با انعقاد قراردادی وارد همکاری می شوند، اشاره کرد: در زمینه بذور مورد نیاز با ۵ شرکت توانمند قرارداد در زمینه تولید بذور "گوجه فرنگی"، "خیار"، "فلفل" و "بادمجان" با حجم ۸۶ میلیارد تومان منعقد کردیم و از این مقدار، ۲۳.۵ میلیارد تومان آن از طرف معاونت علمی پرداخت خواهد شد.
رئیس مرکز طرح های کلان ملی فناوری با اعلان اینکه ۳۰ درصد از این مقدار را پرداخت کردیم، تصریح کرد: اجرای طرح ها در زمینه تولید بذر زمان بر است؛ ولی برمبنای پیشرفت حاصل شده بعضی از تحقیقات دراین زمینه تا آخر سال جاری تمام می شود.
بگفته وی در صورتیکه کل این طرح به اتمام برسد ۴۶ رقم بذر شامل ۱۷ رقم بذر گوجه فرنگی، ۲۰ رقم بذر خیار، ۸ رقم بذر فلفل و یک رقم بذر بادمجان تولید خواهد شد.
وی با اشاره به اعلام نیازمندی های وزارت جهاد کشاورزی در زمینه سایر بذور مورد نیاز کشور، اظهار داشت: فراخوان این نیازمندی ها نیز تهیه و انتشار یافته است تا بتوانیم برای تولید سایر بذور مورد نیاز کشور نیز از شرکتها دعوت به همکاری نماییم.
توزیع استانی طرح های کلان
رئیس مرکز طرح های کلان ملی فناوری تعداد طرح های جاری این مرکز را ۱۰۵ طرح عنوان نمود و اضافه کرد: این تعداد طرح کلان حدودا در استان های کشور توزیع شده است، ولی بیشترین طرح های در دست اجرا مربوط به استان تهران می شود با ۶۵ طرح.
وی با اعلان اینکه بعد از تهران استان اصفهان با ۱۲ طرح در رتبه دوم اجرای طرح های کلان قرار دارد، تصریح کرد: ۴ طرح در استان البرز، ۴ طرح در استان مازندران، ۵ طرح در استان خراسان رضوی، ۳ طرح در استان مرکزی و ۲ طرح در استان قزوین اجرایی می شود.
بهشتی با اعلان اینکه سایر استانها هر کدام با یک طرح در رتبه های بعدی قرار دارند، اشاره کرد: بیشترین طرح های کلان تعریف شده در حوزه "سلامت، بهداشت و درمان" با ۴۲ طرح است که نمونه آن طراحی و ساخت دستگاه سنگ شکن کلیه و رادیوتراپی است.
بگفته وی پشتیبانی از طراحی و ساخت دستگاه ها و تجهیزات بهداشتی در مرکز طرح های کلان و تولید واکسن و داروها در ستاد زیست فناوری معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری انجام می شود.
وی تعداد طرح های کلان در حوزه کشاورزی را ۱۸ طرح، ۱۱ طرح در حوزه حمل و نقل، ۵ طرح در حوزه انرژی، ۵ طرح در حوزه دفاعی، ۴ طرح در حوزه فناوری اطلاعات، ۲ طرح در حوزه مواد و صنایع شیمیایی، ۳ طرح در حوزه آب و محیط زیست و ۱۰ طرح در سایر حوزه ها دانست که تعریف شده و در دست اجرا قرار گرفته است.
بهشتی با اعلان اینکه ما برای تایید طرح های کلان ملی ۹ حوزه فناوری در نظر گرفتیم، افزود: در سال قبل حدود ۷۰۰ طرح برای ما ارسال شده بود که بعد از بررسی تنها ۵۱ طرح منجر به عقد قرارداد شد و حدود ۲۰ طرح دیگر را به صندوق توسعه ملی ارجاع دادیم و مابقی طرح های رد شده در اولویت اول کشور نبوده است.
سرنوشت بعضی از طرح های کلان
وی با اعلان اینکه در طول ۱۰ سال قبل حدود ۶۰۰ طرح کلان ملی اجرایی شده و خاتمه یافته است، به بعضی از این مهمترین طرح های کلان اشاره نمود و اظهار داشت: طرح "تورین ملی" یکی از طرح های کلان است که در پژوهشگاه دانش های بنیادی در حال اجرا می باشد، ولی از آنجایی که این طرح نیاز به سرمایه گذاری زیادی دارد، به شکلی که طبق گزارش های اعلام شده حدود ۲۰۰ تا ۳۰۰ میلیارد تومان سرمایه گذاری برای ادامه این طرح درخواست شده است که این میزان در حیطه حمایتی معاونت علمی قرار نمی گیرد. ادامه این طرح نیاز به توجه سازمان برنامه و بودجه دارد تا سالانه اعتباراتی را برای آن اختصاص دهد.
بهشتی در پاسخ به این پرسش که آیا این طرح متوقف شده است، پاسخ داد: این طرح در حدی که اعتبارات به آن تزریق شده است، فعال است؛ ولی سرعت آن کم است، در صورتیکه ۲۰۰ تا ۳۰۰ میلیارد تومان مورد نیاز این طرح تامین گردد، فعالیت آن سرعت بیشتری می گیرد.
تولید رادیو داروی جدید
رئیس مرکز طرح های کلان ملی یکی دیگر از طرح های کلان این مرکز را تولید رادیوداروها دانست و اشاره کرد: بعضی از این داروها به انتها رسیده است و یک طرح نیز از طرف یکی از شرکت های وابسته به انرژی اتمی دراین زمینه به ما پیشنهاد شد که قرارداد آن منعقد شده است.
بهشتی با بیان این که این قرارداد در زمینه تولید رادیو ایزوتوپ مولیبدن ۹۹ است که از اورانیوم ۲۳۵ تولید می شود، اظهار نمود: این پروژه با سرمایه گذاری این شرکت، سازمان انرژی اتمی و معاونت علمی اجرایی میشود.
شتابگر ملی
رئیس مرکز طرح های کلان ملی درباب طرح ملی شتابگر ملی، تصریح کرد: طرح شتابگر ملی زمان بر و در دستور کار است و به انتها نرسیده است،
طرح های زباله سوز
رئیس مرکز طرح های کلان ملی معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری درباب اقدامات این مرکز برای توسعه فناوری های در رابطه با زباله سوزها خصوصاً در شهرهای شمالی کشور، توضیح داد: در این عرصه هم اکنون در زمینه زباله سوزهای بیمارستانی با مکانیزم عملکردی فناوری پلاسمای گرم دو طرح مورد تایید قرار گرفت و مراحل نهایی را طی می کند. یکی از این طرح ها از طرف یک شرکت خصوصی مستقر در یکی از شهرهای شمالی کشور و دیگری از طرف واحد علوم و تحقیقات ارائه شده است.
وی با اعلان اینکه هر دوی این طرح ها در مراحل نهایی قرار دارند و تجهیزات مورد نیاز آنها برای امحای زباله های بیمارستانی ساخته شده است، افزود: ولی در زمینه امحای زباله های شهری از چند ماه گذشته اقدام شده، اما از آنجایی که این حوزه نیازمند سرمایه گذاری نسبتا سنگینی است، در حال بررسی هستیم.
بهشتی با اشاره به همکاری مراکزی چون شهرداری قم و بعضی از شهرهای شمالی، اشاره کرد: ما پیشنهاداتی به آنها دادیم و در صورت تامین اعتبارات می توان طرح هایی را اجرایی کرد. دراین زمینه مذاکرات انجام شده، ولی منجر به عقد قرارداد نشده است.
بگفته وی، بعضی از شرکت ها هستند که دراین زمینه توانمندی هایی دارند، ولی نیاز به سرمایه گذاری های زیادی دارند، به شکلی که طرحی برای امحای زباله های قم آورده شده و صحبت از ۳۸۰ میلیارد تومان سرمایه گذاری است که سرمایه گذاری زیادی را می طلبد و باید بررسی کرد که چگونه می توان سرمایه های لازم دراین زمینه را تامین کرد.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب