گزارش بازاری؛
دلارهای مسدود شده ایران، نتیجه تعلل در ساخت پتروپالایشگاه ها
بازاری: عمده منابع ارزی بلوکه شده در کره جنوبی وژاپن مربوط به صادرات میعانات گازی است؛اگر در ساخت پالایشگاه های میعانات گازی تسریع شود، تحریم میعانات گازی خنثی شده و ورق دلارهای مسدودی برمی گردد.
به گزارش بازاری به نقل از مهر، در یک سال قبل بحث دارایی های بلوکه شده ایران در دو کشور کره جنوبی و ژاپن خیلی داغ شده است و هر از گاهی مسئولین کشور نسبت به این اقدام طرف کره ای ابراز نگرانی می کنند و بعضاً به این کشورها در مورد عواقب این مسدودسازی هشدار داده اند. ماجرا از آن مقرر است که پس از خروج آمریکا از برجام و وضع مجدد تحریم های نفتی و بانکی، دولت های کره جنوبی و ژاپن به تبعیت از آمریکا مبادرت به بلوکه کردن دارایی های مالی ایران در کشور خود کردند. بگفته محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه ایران، مجموع دارایی های بلوکه شده ایران در کره جنوبی و ژاپن حدود ۱۰ میلیارد دلار است که حدود ۸ میلیارد دلار آن در کره جنوبی و بقیه در ژاپن بلوکه شده است. این تنش ها زمانی به اوج خود رسید که نفتکش حامل مواد شیمیایی کره ای به دلیل رعایت نکردن قوانین محیط زیستی از طرف نیروی دریایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، توقیف شد و مسئولین کره ای را وادار کرد برای کمک به آزادی نفتکش خود نسبت به بلوکه شدن دارایی های ایران ابراز نگرانی کرده و برای آزادسازی آن تلاش کنند. این در شرایطی است که بتازگی نیز نخست وزیر کره جنوبی به تهران آمده و گفته می شود دیدارها و گفتگو ها حول محور آزاد سازی این منابع است.
بررسی آمار گمرک نشان می دهد، تا پیش از تحریم های وضع شده در سال ۱۳۹۷، عمده کالای صادراتی ایران به کره جنوبی و ژاپن میعانات گازی بوده است. هرچند آمار دقیقی از صادرات نفت ایران به مقصد این دو کشور در دست نیست ولی منابع آگاه در وزارت نفت این مقدار را حدود ۱۰۰ هزار بشکه در روز تخمین زده اند که پس از اعمال باردیگر تحریم های آمریکا به صفر رسید. با این وجود بین سالهای ۱۳۹۵ تا ۱۳۹۷ که تحریم های هسته ای تعلیق شده بودند آمار گمرک نشان میدهد از ۹.۸ میلیارد دلار کل صادرات ایران به کره جنوبی تنها حدود ۸.۸ میلیارد دلار آن اختصاص به میعانات گازی دارد.
جدول ۱: میزان و ارزش میعانات گازی صادراتی به کره جنوبی در سالهای ۱۳۹۵ تا ۱۳۹۷ (آمار گمرک)
جدول ۲: میزان و ارزش میعانات گازی صادراتی به ژاپن در سالهای ۱۳۹۵ تا ۱۳۹۷ (آمار گمرک)
آمار گمرک ایران نشان میدهد از حدود ۱.۸ میلیارد دلار صادرات ایران به ژاپن، سهم میعانات گازی ۱.۶ میلیارد دلار بوده است.یعنی ۹۰ درصد ارزش صادرات غیرنفتی به کره جنوبی و ژاپن به میعانات گازی اختصاص داشته که در مجموع رقمی حدود ۱۰.۴ میلیارد دلار برآورد می شود. بنابراین، بعد از اعمال تحریم های نفتی، میعانات گازی ایران مشتریان عمده خودرا از دست داد و علاوه بر بلوکه شدن دارایی های ایران مشکل ذخیره سازی این محصول هم گریبان کشور را گرفت.
پالایشگاه میعانات گازی ستاره خلیج فارس، بعد از سال ها کش و قوس سیاسی بالاخره با هزینه سرمایه گذاری ۴.۵ میلیارد دلار ساخته شد و طرح های پالایشی و پتروپالایشی سیراف نیز حالا با هزینه سرمایه گذاری ۱.۵ میلیارد دلار به ظرفیت ۲۴۰ هزار بشکه در روز از وزارت نفت مجوز تنفس خوراک گرفته است. بدین سبب با مبلغی بسیار کمتر از منابع بلوکه شده ایران در این دو کشور می توان با راه اندازی پالایشگاه میعانات گازی سیراف بطور کامل تحریم میعانات گازی را بی اثر کرد و با تولید فراورده های با ارزش افزوده، زمینه اشتغال زایی و تولید ثروت در کشور را فراهم نمود.
پالایشگاه ستاره خلیج فارس؛ تجربه موفق تبدیل تحریم به فرصت
ساخت پالایشگاه ستاره خلیج فارس و بهره برداری کامل آن در سال ۱۳۹۸؛ با ظرفیت پالایش حدود ۴۰۰ هزار بشکه در روز میعانات گازی، قسمتی از مشکل مازاد میعانات تولیدی و ذخیره سازی آنرا برطرف کرد. بگفته صادق آبادی، مدیر عامل شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده های نفتی، این دستاورد بزرگ کشور را از واردکننده بنزین به بزرگترین صادرکننده بنزین غرب آسیا و اوپک تبدیل کرد و کشور را از تنگنای تحریم بنزین نجات داد.
فهرست ۱۰ کالای اول صادراتی ایران در سال ۱۳۹۹ که توسط گمرک انتشار یافته نشان میدهد فرآورده بنزین رتبه اول بین همه کالای های صادراتی (به جز نفت) را داشته است. صادرات بنزین نسبت به سال قبل جهش ۵ برابری را ثبت کرده و به ۳ میلیارد دلار رسیده است، که در وضعیت اقتصادی فعلی و تحریم فروش نفت به با اهمیت ترین تامین کننده ارز کشور تبدیل گشته است. این در شرایطی است که اگر همچنان خام فروشی میعانات گازی مورد توجه بود این فرصت مهم از کشور سلب می شد.
طرح سیراف در انتظار مجوز تنفس خوراک و اقدام عملی
از مجموع تولید میعانات گازی کشور با وجود آنکه مقدار ۴۰۰ هزار بشکه آن توسط پالایشگاه ستاره خلیج فارس و ۲۴۰ هزار بشکه نیز توسط پتروشیمی ها و سایر پالایشگاه های نفت (به صورت مخلوط با نفت، برای سبک سازی خوراک) استفاده می شود؛ با این وجود همچنان مقادیر قابل توجهی میعانات گازی مازاد در کشور وجود دارد که با افزایش برداشت گاز طبیعی مثل فصول سرد سال این مقدار افزایش می یابد. این میعانات گازی مازاد با هزینه های هنگفت ذخیره سازی و مخاطرات زیست محیطی روبرو هستند. اهمیت راهبردی ساخت پتروپالایشگاه، خصوصاً با خوراک میعانات گازی برای ایران به اندازه ای است که برخی کارشناسان معتقدند شایسته بود ایران، راه اندازی این مجتمع ها را از ضوابط سیاست های کلی اصل ۴۴ قانون اساسی مستثنی می کرد تا دست دولت ها برای سرمایه گذاری در ساخت آن باز باشد؛ درحالیکه اکنون بعد از آنکه مجلس شورای اسلامی به مسئله ساخت پتروپالایشگاه ورود کرده و قانونی تحت عنوان پشتیبانی از توسعه صنایع پایین دستی نفت و میعانات گازی با استفاده از سرمایه گذاری مردمی را در تیرماه ۱۳۹۸ تصویب کرده است، اجرائی شدن قانون مذکور و پشتیبانی از سرمایه گذاران بخش خصوصی دراین زمینه در پیچ و خم راهروهای دولت گرفتار شده و ظاهراً اعطای امتیاز تنفس خوراک به آنها از محل نفت تحریم شده، معطل تشکیل جلسه هیأت امنای صندوق توسعه ملی است. بدین سبب انتظار می رود اعضای این هیئت خصوصاً سازمان برنامه و بودجه با درک شرایط کشور، ایرادات اعطای مجوز تنفس خوراک به این طرح ها به ویژه پالایشگاه میعانات گازی را در اسرع وقت برطرف کنند.
منبع: بازاری
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب