گزارش بازاری؛
شکاف مالیاتی100هزار میلیاردتومانی درکشور
به گزارش بازاری کارشناس مالیاتی اظهار داشت: شکاف طبقاتی در کشور ما 40 درصد تخمین زده می شود، در حالی که میانگین کشورهای پیشرو حدود 15 درصد است. اینجاست که تفاوت فاحش در عملکرد نظام مالیاتی خودنمایی میکند.
به گزارش بازاری به نقل از مهر، شاید بتوانیم یکی از با اهمیت ترین معضلات اقتصاد امروز کشور را، کسری بودجه بدانیم. اختلاف فاحش و قابل توجه میان درآمدها و هزینه های دولت، سبب سقوط اقتصاد کشور به دره انحطاط می شود. آنچه که در سالهای قبل شاهد بودیم، تکرار مداوم چرخه کسری بودجه، استقراض از بانک مرکزی، افزایش خلق پول و در نهایت تورم بوده است. کما این که از شروع امسال، افزایش حقوق کارمندان دولت نیز سبب سیر صعودی هزینه های دولت و بیشتر شدن فاصله میان درآمدها و هزینه ها شده است.
طبق اخرین گزارش صندوق بین المللی پول، شکاف مالیاتی در ایران حدود ۹۷ هزار ملیلیارد تومان تخمین زده می شود در این میان و با وجود کاهش درآمدهای نفتی کشور، لزوم توجه به درآمدهای مالیاتی بعنوان یک منبع درآمدی پایدار، بیش از پیش خودنمایی می کند. چونکه می تواند به شکل اصولی از حجم کسری بودجه جاری بکاهد. اما نظام مالیاتی نیز گرفتار نقاط ضعف های بسیاری است. فرار مالیاتی های گسترده، عدم شفافیت در پرونده های مالیاتی، تنوع نداشتن پایه های مالیاتی و از همه مهمتر، وجود شکاف مالیاتی همچون مشکلاتی هستند که سبب می شوند نظام مالیاتی کارایی لازم را نداشته و نتواند به خوبی هزینه های دولت را پوشش دهد. بنظر می رسد در وضعیت فعلی، باتوجه به مشکلات مطرح شده در اقتصاد، با اهمیت ترین عملکرد نظام مالیاتی، بحث درآمدزایی و تامین درآمدهای پایدار برای کشور است. شاخصی فراتر از فرار مالیاتی برای سنجش عملکرد واقعی نظام مالیاتی کشور و به تبع تصمیم گیری برای ایجاد اصلاحات در آن، معیارهای مختلف و متفاوتی وجود دارد. یکی از شاخص هایی که به طور معمول برای این امر رواج دارد، فرار مالیاتی است. بدین صورت که ابتدا بررسی می شود چه میزان فرار مالیاتی رخ داده، برمبنای آن اوضاع نظام مالیاتی تخمین و در نهایت سیاستگذاری های مناسب برای آن تدوین می شود. شاخص فرار مالیاتی در این مساله بحث بسیار مهمی بشمار می رود اما یک مبحث فراتر از آن نیز داریم که آن شکاف مالیاتی است.
با وجود کاهش درآمدهای نفتی کشور، لزوم توجه به درآمدهای مالیاتی بعنوان یک منبع درآمدی پایدار، بیش از پیش خودنمایی می کند اگر باتوجه به همین قوانین و ساختار فعلی، یک ظرفیت بالقوه ای را برای نظام مالیاتی در نظر بگیریم، این که چه میزان از این ظرفیت را وصول مالیات کرده ایم، ما به التفاوت میزان مالیات وصولی تا ظرفیت بالقوه را با عنوان شکاف مالیاتی یاد می نماییم. به عبارت دیگر، شکاف مالیاتی به مفهوم درآمد مالیاتی از دست رفته است که طبق قوانین باید کسب می شد. مجموع مباحث فرار مالیاتی، اجتناب مالیاتی، بدهی های مالیاتی و در کل هر نوع درآمد مالیاتی که باید کسب میشده ولی این اتفاق رخ نداده، در شاخص شکاف مالیاتی قرار می گیرد. این شاخصی است که اخیراً در کشورهای پیشرو در نظام های مالیاتی مورد توجه قرار گرفته و کشورهایی مانند بریتانیا هرساله ان را برآورد و اقداماتی در این خصوص انجام می دهند. در این زمینه علی ملک زاده کارشناس مالیات اندیشکده اقتصاد مقاومتی در گفتگو با خبرنگار مهر اظهار داشت: طبیعتاً برآورد و بررسی شکاف مالیاتی در ایران، کار آسانی نیست. چونکه برای این امر باید اقتصاد غیر رسمی نیز برآورد شود که یه قسمتی از فرار مالیاتی ناشی از همین بخش است. درآمد مالیاتی از دست رفته در کشور چه میزان است؟ وی افزود: طبق اخرین گزارش صندوق بین المللی پول، شکاف مالیاتی در ایران حدود ۹۷ هزار میلیارد تومان تخمین زده می شود. برای مقایسه میزان شکاف مالیاتی در کشورهای مختلف یک معیار مشخص وجود دارد. به این شکل که شکاف مالیاتی هر کشور به میزان GDP تقسیم شده و میزان به دست آمده برای کشورهای مختلف مقایسه می شود. البته این شاخص مشکلاتی شامل دقیق نبودن GDP را دارد. گزارشی که سازمان مالیاتی کشور از شکاف مالیاتی برآورد کرده بر پایه همین شاخص بوده است. ملک زاده اضافه کرد: طبق این گزارش، شاخص میانگین شکاف مالیاتی در کشور ما درحال کاهش بوده و به ۴ درصد رسیده است. باتوجه به میانگین باقی کشورها که بین ۳ تا ۴ درصد واتحادیه اروپا ۷ درصد است، این گزارش نشان میدهد وضعیت ما شکاف مالیاتی آنچنان هم بد نیست. اما بحث بر سر دقیق بودن گزارش زیاد است و به عقیده خیلی از کارشناسان، می توان از شاخص دقیق تری نیز استفاده نمود.
مهمترین عملکرد نظام مالیاتی، بحث درآمدزایی و تامین درآمدهای پایدار برای کشور است ملک زاده در آخر بیان کرد: آن شاخص دقیق تر بدین صورت است که شکاف مالیاتی را بر ظرفیت بالقوه نظام مالیاتی تقسیم می شود. در این صورت، وضعیت شکاف مالیاتی برای ما بهتر نمایان می شود. با این شاخص، شکاف طبقاتی در کشور ما حدود ۴۰ درصد تخمین زده می شود، در صورتیکه میانگین کشورهای پیشرو حدود ۱۵ درصد است. اینجاست که تفاوت فاحش در عملکرد نظام مالیاتی خودنمایی می کند. به عقیده صاحب نظران حوزه مالیات، به جهت اینکه بتوانیم گام هایی مؤثر در جهت بهبود این نظام برداریم، باید در ابتدا به سمت اقداماتی همچون هوشمند سازی نظام مالیاتی و تقویت اطلاعات مالیاتی حرکت نماییم. البته روند بررسی پرونده های مالیاتی و سلامت کامل در این روند نیز بسیار حائز اهمیت می باشد. سازمان همکاری توسعه اقتصادی OECD، هر چند سال یک دفعه، برنامه ای به نام مدیریت تمکین مودیان ارائه می دهد که برمبنای دستورالعمل های موجود در این گزارش، می توان تا حدودی شکاف مالیاتی را کم کرد. در گزارش های بعدی به بررسی این گزارش خواهیم پرداخت.
منبع: بازاری
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب