گزارش بازاری؛
فرهنگ در بودجه۱۴۰۱ هم قربانی می شود؟
برخی خبرها حاکیست که مسئولان تدوین بودجه از دستگاه های فرهنگی خواسته اند 85 درصد بودجه سال جاری را برای سال آتی پیشنهاد دهند! که با احتساب تورم سالیانه این رقم نصف بودجه امسال خواهد بود.
به گزارش بازاری به نقل از مهر، نوزدهم مهرماه امسال، حجت الاسلام سید ابراهیم رئیسی رییس جمهور بخشنامه برنامه و بودجه سال ۱۴۰۱ را ابلاغ نمود. در این بخشنامه جهت گیری های اساسی دولت در تدوین بودجه سال ۱۴۰۱ اینطور عنوان شده بود: ۱- رشد اقتصادی با تمرکز بر ارتقای راندمان ۲- ثبات اقتصادی ۳- عدالت محوری ۴- تغییر ساختار بودجه و تامین مالی اقتصاد.
اولین جلسه ستاد تدوین لایحه بودجه سال ۱۴۰۱ هم اوایل شهریور با حضور رییس سازمان برنامه و بودجه، معاونان، رؤسای امور و مشاوران این سازمان تشکیل شد و با گذشت سه ماه این جلسات فشرده تر و روند تدوین بودجه سال آینده سرعت گرفته است.
همان طور که از بخشنامه رییس جمهور و مواضع و سیاست های دولت پیداست، اولویت اصلی دولت در بودجه ریزی سال آینده، تمرکز بر حل مشکلات اقتصادی کشور و مردم با محوریت اصلاح ساختار بودجه است. مشکلات اقتصادی کشور و معیشتی مردم بااینکه نمودی اقتصادی و از جنس مالی دارند اما ماهیت و راهکار آنها فقط با ابزار اقتصادی میسر نیست و ماجرا مقداری پیچیده تر از دو دوتا چهارتای اقتصادیست.
این جاست که پای مؤلفه های پیچیده و کیفی فرهنگی_اجتماعی به میان می آید. فرهنگی که در تمام دولت ها جزو مظلوم ترین و مهجورترین بخش های برنامه و بودجه بوده و کمتر عنایت و دقتی به آن می شود.
در کنار کم توجهی شایع مسئولان به بودجه فرهنگ، تعدادی از شیطنت های خاص نیز دراین زمینه بی تأثیر نیستند. جنجالی که تقریباً همه ساله حول بودجه فرهنگی برخی نهادها در فضای رسانه ای به راه می افتد همچون این شیطنت هاست. این جنجال ها در حالی است که بودجه فرهنگی کشور بطور متوسط فقط چیزی در حدود ۲ درصد از کل بودجه را شامل می شود و این در حالیست که دو سوم کل بودجه سالانه کشور به شرکت های دولتی اختصاص دارد. شرکت هایی که قریب به اتفاق آنها زیان ده هستند و تقریباً مجلس شورای اسلامی هیچ نظارتی بر آنها ندارد و بودجه آنها هیچ گاه زیر ذره بین قرار نمی گیرد. این شرکتها یکی از سرمنشاءهای پرداخت حقوق های نجومی هستند و این تنها یکی از عوارض آنهاست.
دولت سیزدهم بااینکه شعار و هدف اصلی خودرا حل مشکلات معیشتی مردم و توجه به امر عدالت اعلام نموده است اما موفقیت در این میدان نیز بدون توجه خاص به حوزه فرهنگ ناممکن است. حتی در عرصه مواجه با دشمن و تحریم ها –به عنوان تنهاترین ابزار واقعی و عملیاتی استکبار مقابل جمهوری اسلامی _ باز هم پای فرهنگ در بین است و مؤلفه فرهنگی در این تقابل نقشی محوری و تعیین کننده بازی می کند. برای کسانی که می خواهد این مساله را با جزییات و به طور دقیق درک کنند، مطالعه کتاب «هنر تحریم ها» اثر «ریچارد نفیو» که از اصلی ترین طراحان و عوامل تحریم ایران بوده و به «معمار تحریم ایران» معروف است، بسیار مفید خواهد بود.
رهبر معظم انقلاب اسلامی دهم مردادماه سال ۱۳۹۹ تاکید کردند؛ «اگر جریان تحریف شکست بخورد، جریان تحریم هم شکست خواهد خورد.» شکست جریان تحریف، آیا جز از راه مقابله فرهنگی امکان پذیر است؟
در چنین شرایطی دولتمردان باید به مقوله فرهنگ نگاه و عنایتی ویژه داشته باشند و بزنگاه نمود و بروز این نگاه را می توان در بودجه ریزی سال آینده و بودجه سال ۱۴۰۱ بعنوان نخستین بودجه پیشنهادی دولت سیزدهم دنبال کرد. متأسفانه برخی خبرهای غیررسمی حکایت از آن دارد که مسئولان تدوین بودجه سال آتی نه فقط به بودجه فرهنگی کشور نگاهی مثبت و افزایشی نداشته بلکه به دنبال نگاهی دیگر هستند و از دستگاه های فرهنگی خواسته اند ۸۵ درصد بودجه سال جاری را جهت بررسی پیشنهاد دهند!
این در حالی است که طبق روال هر ساله بودجه کل کشور افزایشی بوده و ثابت نگاه داشتن بودجه یک حوزه به مفهوم کاهش آنست. با در نظر گرفتن تورم بالای کشور –چیزی حدود حداقل ۴۰ درصد- و کاهش ۱۵ درصدی بودجه فرهنگی، در عمل باید گفت بودجه فرهنگی سال ۱۴۰۱ با این دست فرمان نصف خواهد شد!
بدون شک اصلاح ساختاری بودجه باید شامل حوزه فرهنگ نیز شده و این حوزه هم باید مانند سایر حوزه ها به شکل هدفمند و هوشمند بودجه دریافت کند. چنین بودجه ای در زمینه فرهنگ به مفهوم اثربخشی و تولید محتوای بیشتر و با کیفیت تر است. سنجش عملکرد حوزه فرهنگ در چنین فضایی و با چنین شاخص هایی باید صورت پذیرد و البته این نکته را هم نباید از نظر دور داشت که در جبهه مقابل ما با جبهه ای بزرگ و با بودجه های بسیار کلان روبروییم که مدتهاست دریافته جنگ فرهنگی اصلی ترین میدان تقابل با انقلاب اسلامی و مردم ایران است و حتی در عرصه تحریم و جنگ اقتصادی نیز خیلی از برنامه ها و اقدامات دشمن از جنس رسانه ای و فرهنگی است.
در چنین شرایطی و باتوجه به رویکرد مثبت دولت رئیسی به حوزه فرهنگ، حال چشم ها به عملکرد مردان بودجه نویس دولت دوخته شده است. اشخاصی مثل مسعود میرکاظمی (رئیس سازمان برنامه و بودجه)، علیرضا علی احمدی (معاون امور علمی، فرهنگی و اجتماعی سازمان برنامه و بودجه)، سیدحمید پورمحمدی (رئیس شورای راهبری و تلفیق برنامه و بودجه سال ۱۴۰۱) و رحیم ممبینی (معاون کل سازمان برنامه و بودجه) چه نقشی در پیاده سازی منویات رییس جمهور در زمینه های فرهنگی دارند، آیا مانند مسئولان سلف خود، مقوله فرهنگ را قربانی نگاه های سطحی و مقطعی می کنند یا با دوراندیشی و ژرف بینی، این حوزه کلیدی و اثرگذار را از حاشیه به متن می آورند.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب