صنعت خودرو، نیازمند نوآوری سایپا در پیچ تحول
بازاری: یک کارشناس اقتصادی باور دارد نجات سایپا و دیگر گروههای خودروسازی، در گروی ریسک پذیری و سپردن سکان این شرکتها به کارآفرینان واقعی و نوآور است.
حسین درودیان کارشناس مسایل اقتصادی در گفتگو با خبرنگار مهر در ارتباط با این که صنعت خودروی کشور اکنون به چه چیزی بالاتر از همه نیاز دارد و چه طور می توانیم عملکرد بخش خصوصی را در این عرصه ارزیابی کنیم؟ اظهار نمود: ما نیاز مبرمی به نوآوری و تحول در صنعت خودرو داریم. به عقیده من، یکی از با اهمیت ترین کارهایی که باید دراین خصوص صورت گیرد، تعیین معیارهای مشخص برای سنجش عملکرد بخش خصوصی است.
وی اضافه کرد: این معیارها باید دقیقاً مشخص کنند که چه نوع تحولی را از خصوصی سازی در صنعت خودرو انتظار داریم. مثلاً، می توانیم تیراژ تولید، تنوع محصولات، یا معیارهایی برای سنجش کیفیت محصولات - بخصوص با نظرسنجی از مصرف کننده ها - را درنظر بگیریم.
این کارشناس مسایل اقتصادی اظهار داشت: براستی، میزان واگذاری، درجه واگذاری و در مجموع ذینفع بودن بخش خصوصی باید به شرط تحقق این معیارها و ملاک ها باشد. یعنی هر چقدر این استانداردها بهتر پاس شود و عملکرد بخش خصوصی بهتر باشد، ما باید دست و بال آنها را بازتر بکنیم و انتفاعشان را افزایش دهیم.
درودیان در ارتباط با این که مهم ترین فرصت ها یا تهدیدهایی که در وضعیت فعلی پیش روی واگذاری سهام سایپا وجود دارد، چیست؟ اظهار داشت: در مورد سایپا، با اهمیت ترین مسئله و مشکلی که وجود دارد، اولاً بحث قیمت هاست. آیا قیمت های فروش محصولات، قیمت های اقتصادی هستند یا خیر؟ یعنی آیا شرکت می تواند با آن نرخها کسب سود بکند؟ علی‌ای‌حال، ما می دانیم که ساختار خودروسازی ما یک ساختار بوروکراتیک و پرهزینه است و به همین دلیل قیمت محصولاتی که باعث سوددهی می شود، مقداری بالا خواهد بود و نمی تواند قیمت های پایینی باشد.
وی اضافه کرد: اینجاست که ما یک تناقض داریم؛ اگر بخواهیم نرخها برای مصرف کننده خوب باشد، نیاز به تعدیل و جراحی هایی در ساختار داریم که ممکنست از لحاظ اقتصادی و سیاسی عملی نباشد. پس یک مسئله مهم، قیمت گذاری محصولات است تا شرکت سودده باشد و سوددهی را محقق کند.
این کارشناس اقتصادی تاکید کرد: مسئله دیگر این است که طرفی که سایپا را در اختیار می گیرد، چقدر واقعا انگیزه های نوآورانه و تحول بخش دارد؟ آیا انگیزه های کنترل و مدیریت این صاحب جدید برمبنای ملاک هایی که تصریح می شود و عملکردشان برمبنای آن ملاک ها سنجیده می شود، شکل گرفته است؟ یا فقط یک واگذاری به انجام می رسد و رصد و پایش دقیق و درستی پس از آن اتفاق نمی افتد؟ این ها سوالات کلیدی است.
درودیان در پاسخ به این سؤال که آیا ما الگوی موفق خصوصی سازی در ایران داشته ایم که بتوانیم از آن در مورد سایپا الگوبرداری کنیم؟ تصریح کرد: الگوی موفق خصوصی سازی حتما داریم، اما واقعا میزانش کم است. ما خیلی نمی توانیم به آن افتخار نماییم، چون که در خصوصی سازی هایی که انجام داده ایم، نوعاً بخش های خصوصی مان را به بخش های حاکمیتی واگذار کرده ایم، نه به بخش خصوصی مستقل واقعی. شاید بتوان گفت با اهمیت ترین نمونه اش همین خودروسازی هایی است که به انجام می رسد. شاید بتوان گفت این نخستین تجربه خصوصی سازی جدی و موضوعی در صنایع مهم و اصلی ما است.
وی درباب واگذاری شتاب زده خودروسازی ها به شبه دولتی ها و پیامدهایی که ممکنست داشته باشد، بیان نمود: از یک جهت، واگذاری به شبه دولتی ها می تواند گامی رو به جلو باشد، برای اینکه آنها بالاخره به سوددهی و عدم سوددهی شرکتشان حساس هستند. حساسیت آنها نسبت به این مورد بیش از دولت می باشد. چرا؟ چون در نهایت آنها یک بودجه، یک مصارف و یک ساختار دارند. بطورمثال یک بانک یا صندوق بازنشستگی، علی‌ای‌حال هزینه هایی دارد و زیان دهی برایشان مشکل ساز می شود. بنابراین طبیعتاً انگیزه آنها برای سودده کردن شرکتشان، قاعدتاً باید بیش از دولت باشد.
این کارشناس اقتصادی افزود: اما در عمل، مشکل دیگری که وجود دارد این است که آنها هم به علت ساختار حاکمیتی که دارند، در نهایت احیانا تن به اصلاحات جدی و اساسی در صنعت خودرو نمی دهند. بعید است که این اتفاق بیفتد. بنابراین، بهتر است که ما در قسمت خودروسازی، کار اصلی این که باید انجام دهیم این باشد که بتوانیم یک سری از کارآفرینان واقعا نوآور و واقعا خوش نیت را که از این لابی ها و مافیاها بیرون هستند، شناسایی نماییم. این افراد شاید اکنون کوچک باشند یا شناخته شده نباشند، اما می توانیم آنها را به گونه ای پیدا کرده و شناسایی نماییم.
درودیان اذعان کرد: پیشنهاد من این است که با یک دوره آزمایشی، برمبنای سنجش عملکردی و طبق یک سری معیارها، اختیار را به آنها بدهیم. یعنی باید یک نوع ریسک پذیری را پیشه نماییم و در یک دوره مشخص ببینیم که آنها چه عملکردی از خودشان نشان می دهند. در غیر این صورت، با ساختارهای موجود، آدم های موجود و بازیگران فعلی، من فکر نمی کنم که تغییر و تحول جدی در این بخش حاصل شود. او در آخر اشاره کرد: خودرو جزو معدود صنایعی در کشور ماست که در مقیاس بزرگ، محصول صنعتی مبتنی بر صنعت ساخت تولید می کند. یعنی بیشتر صنایع ما، صنایع منبع محور هستند، بیشتر مبتنی بر منابع طبیعی اند؛ مثل فولاد، پتروشیمی، یا پالایش نفت. اما صنعت خودرو یک صنعت خاص و متفاوت می باشد و من فکر می کنم نکته اصلی و کلیدی در اصلاح و سازماندهی صنعت خودرو، شناسایی عاملان و آدم های تحول دهنده است. این آدم ها و عاملان تحول دهنده بطور قطع در سیستم وجود دارند، اما الزاماً از راه ساز و کارهای جاری و متعارف نمی توانند به بالا بیایند و آنها حتما باید توسط مقام سیاسی، مشخصاً در وزارت صنعت، شناسایی و حمایت شوند. حرف آخر اینکه یعنی آیا شرکت می تواند با آن نرخها کسب سود بکند؟ آیا انگیزه های کنترل و مدیریت این صاحب جدید برمبنای ملاک هایی که تصریح می شود و عملکردشان برمبنای آن ملاک ها سنجیده می شود، شکل گرفته است؟ وی درباب واگذاری شتاب زده خودروسازی ها به شبه دولتی ها و پیامدهایی که ممکنست داشته باشد، بیان نمود: از یک جهت، واگذاری به شبه دولتی ها می تواند گامی رو به جلو باشد، به جهت اینکه آنها بالاخره به سوددهی و عدم سوددهی شرکتشان حساس هستند.
این مطلب را می پسندید؟
(1)
(0)
تازه ترین مطالب مرتبط
نظرات بینندگان در مورد این مطلب